Bazı İnsanlar

Bazı insanlar hayatımıza girer, her şeyi alt üst ederler, ve giderler. Hiç beklemediğimiz bir anda. Arkalarından yalnızca bakakalırız. Bize o güne kadar aslında yaşamadığımızı hissettirirler. Bize, artık yaşadığımızı hissettirler. Sadece o’nları tekrar ararız işte…

Hayatımıza anlam katan şeyleri sorguluyoruz. Ev, aile, arkadaşlar, para, gezmek, eğlenmek, iş falan. Bizi biz yapan, birlikte kendimiz olduğumuzu hissettiğimiz birileri olmadıkça hiçbirinin anlamı olmadığını zaten biliyoruz. Sonra bize yol gösteren o kutsal insanı kaybediyoruz. Üzerinden uzun zaman geçiyor. Bir sürü kişi geçiyor, ancak aradığımız şey asla değişmiyor.

Hep o’nu arıyoruz. Günlerce, haftalarca, aylarca. Bazen yıllarca. Yanlış, hak etmeyecek insanlara o rolü yüklüyoruz. Ama uymuyor. Bir yerden çatlak veriyor. Sonra bir mucize oluyor. O’nu tekrar buluyoruz. Bize yaşadığımızı hissettirebilen birini. Bir zamanlar, bir daha asla göremeyeceğimize inandığımız birini. Orada işte. Hayal gibi, ama gerçek. Ona sarılana, onu öpene dek, gözlerine bakana dek gerçek olduğuna inanamıyoruz bile. Rüya gibi. Ama hiç olmadığı kadar gerçek işte.

Ancak her şey yolunda değil. Bir şeyler parçalanmış. Sevdiğim birini böylesine parçalanmış göreceğim aklıma gelmezdi. Sevdiğim birini böyle görmenin beni bu kadar etkileyeceği hiç gelmezdi. Bazen insanlara fazla önem verdiğimden dolayı eleştiriliyorum. En azından, hayatlarını insanlar yerine şeylerle doldurmaya çalışan yüzeysel insanların ortak görüşü bu. Hak etmeyen insanlara fazla değer mi veriyorum, yoksa bazı insanlarda anlamadığım bir enerji mi hissediyorum acaba? Elle tutulur hiçbir ortak özelliği olmayan bazı insanlar. Tek bildiğim, bir şey beni çekiyor. Ve asla yanılmıyorum.

Sevdiklerimizin en derinlerindeki sorunları, yalnızlıklarını, zayıflıklarını, ve acı çektiklerinin gördükçe onlarla aramızdaki bağ güçleniyor. Çok şey öğreniyoruz. Onları sahipleniyoruz. Bizim için daha fazla şey ifade ediyorlar. Bizden kaçsalar bile aslında bizimle olduklarını biliyoruz. Aslında kaçmak istemediklerini biliyoruz. Bize zarar verseler bile kötü niyetle olmadığını biliyoruz. Aynısı bizim onlara istemeden zarar vermemiz için de geçerli. Sevgi ve bağlılık. Göründüğünden çok farklı duygular. Ne olduğunu anlamaya çalıştıkta daha da karmaşık, tarif edilemez bir hal alıyorlar. Her ne kadar bize zarar verseler de, bizimle oldukları bir hayat, olmadıkları bir hayattan çok daha anlamlı ve gerçek.

Bazı insanlar yaşamayı seçer, bazıları ise korkaklığı. Yaşamayı seven bizler, gerçek şeyler hissetmekten, bağlanmaktan korkan aptallar tarafından hep yaralanırız. Zarar görürüz, ama çok şey öğreniriz. Sonra bir gün gelir, kendimiz gibi olan bazı insanları yeniden buluruz. İkimiz de benzer acıları yaşamışızdır. Birlikte her şey, acıyı yaşamak bile çok daha anlamlı olur. Bazı insanlar o kadar gerçektir, o kadar her şeyi hissedebilir ki, sokaktaki insanlar bile, hiç tanımasalar bile onların elinden tutar. Ufacık bir kız çocuğu bile, elindeki beş kuruşa satmaya çalıştığı mendili, gözyaşlarını silmesi için karşılıksız verir. Doğru ya, çocuklar hepimizden daha masumdur aslında. Biz, ve bizi bu hale getirenler bozuyor dünyayı. Bazı insanlar sadece dünyanın güzel bir yer olmasını ister. Sadece cevaplar isterler. Sadece yaşamak ve yaşatmak isterler. Diğerleri ise her şeyi bozup dünyanın yok oluşunu izlemeyi seçerler. Dünyanın, kendi dünyalarının, kendi hayatlarının. Kendilerine gerçekten değer veren belki de sayılı insanın acı çekmesini izlemekten zevk alırlar. Sonra hepsi sönükleşir. Yalnızca bizim için gerçekten anlamı olanlar kalır geriye. Diğerleri ise tozlu sayfaların arasında bizim canımızı acıtanlar, haksızlıklar yapanlar, yaşamamayı seçenler olarak kalırlar. Onların suçunun cezasını biz çekeriz. Tıpkı olgunlaşmamış, on sekiz yaşının altındaki bir çocuğun suçu yüzünden demir parmaklıkların arkasına yığılan ebeveynler gibi. Tıpkı, elindeki ateşi oyuncak sanan bir çocuğa, herkesi kurtarmaya çalışırken su atan bir yetişkin gibi. Tıpkı, kendi duygularının bile farkında olamayacak kadar aciz, duygusuzlaşmış insanların yarattığı yalnızlık çemberine hapsolmuş bir aşık gibi…

Oysa ki sevmek, aşık olmak en güzel şeydir. Bazı insanlar bizim için çıkış yolu bırakmazlar, hayat yapmaya zorlar, ama suçlusu biz oluruz. Çünkü insanlar sahne arkasını bilmezler. Olayların gerçek yüzünü görmek istemezler, gerçekleri hissetmek istemezler. Cahillik, gerçekten de mutluluktur. Bir rüya gibi. Yalnızca hayal. Ve tüm rüyalar gibi biter, ancak bitene kadar çevrelerine zarar verirler. Ve bazı insanlar bu zararı en derinlerinde yaşamak zorunda bırakılırlar. Sonra bir gün gelir, yüzleşiriz. Beklemediğimiz kadar güzel olur. Hak etmişizdir.

Bazı insanlar hayatımıza girer, her şeyi alt üst ederler, ve giderler. Hiç beklemediğimiz bir anda. Arkalarından yalnızca bakakalırız. Bize o güne kadar aslında yaşamadığımızı hissettirirler. Bize, artık yaşadığımızı hissettirler. Sadece, beklemediğimiz bir anda, onları tekrar buluruz işte.

Yaşamak

Hepimizin önünde seçenekler vardır, ve eninde sonunda tüm seçeneklerimizi iki seçeneğe indirebiliriz: yaşamak, ya da yaşamamak.

Doğduğumuz, bilinçli karar verme yeteneğine sahip olduğumuz andan itibaren, son nefesimizi verene kadar en çok yaptığımız şey, karar vermektir. “Öyle mi yapsam, böyle mi?” Ya da “hangi hayatı seçsem?” Bazı olaylar kendi tercihimiz dışında gelişir, ancak en az seçeneğe sahip olduğumuz anlarda bile, önümüzde en az iki seçenek vardır: bir şeyleri yaşamak, ya da o şeyi yaşamamak.

Sorsana bir kendine, yaşadığın, yaptığın, üşenmeyip, korkmayıp da hayata geçirdiğin kaç şeyden pişmansın? “Keşke yapmasaydım” dediğin bir şeyler var mı? Yoksa pişmanlıkların hep ertelemek, vazgeçmek, korkmak üzerine mi? Gerçek bir şeyler yaşamaktan korkmak. Sonuna kadar savaşmak varken umutsuzluktan dolayı vazgeçmek. Yaşamayı ertelemek. Yaptığın mı, yoksa yapmadığın mı şeylerden pişmansın daha çok? Sanırım bu sorunun cevabını benim kadar sen de biliyorsun.

Hayatını, her şeyi dibine kadar yaşayarak, korkmayarak, her şeye atlayıp, gerçek duyguları hissetmekten korkmadan mı yaşamak istiyorsun? Bunu kime sorsan evet der. Peki ya kaç kişi uyguluyor? Kaç kişi bir şeylerden kaçmayıp ne pahasına olursa olsun, hayatı yaşıyor? Onlardan biriysen şanslısın sevgili okuyucu. Ama istatistiksel olarak incelersek, muhtemelen yaşamaktan kaçan korkaklardan birisin. Sevmeyi, tutkuyu, hissetmeyi… Bunların hepsini derinlere bastırmış, toprağın altına gömmüş, varlığını bile unutmuşsun. Para kaybederim diye kazanmaktan korkuyorsun, düşerim diye yükselmekten, ölürüm diye hayattan korkuyorsun! Akreple yelkovanın dönmesini sonsuza kadar izleyebilirsin. Sen yavaş çekimde nefes alıp verirken, kabuğunun içinden dünyanın solmasını antidepresanlarınla uyuşmuş, kapitalizmle yıkanmış beyninle izlerken birileri kendi için, hatta belki senin için bir şeyler yapıyor. Sen ise gözlerini kapamayı seçiyorsun.

İnsanlar dünyayı değiştirmeye çalışıyor. Herkes az biraz başarılı da oluyor. Hiçbir şey olmasa, biraz olsun kendi dünyasını değiştirmiyor mu aksiyon alan biri? En azından deniyor. Bir şeyler öğreniyor, deneyimliyor, kendini geliştiriyor. Sen ise kabuğunun içinde inci tanesi gibi bekliyorsun. Belki de kimsenin fark etmeyeceği, kabuğunun içinde yok olacak bir inci tanesi. Birileri seni kabuğundan çıkarmaya çalışıyor, sen ise savunma mekanizmanla sımsıkı kapanıyorsun. Çekiliyorsun içeri, karanlığa. Seni sevenler önüne ışık tutuyor, önünü görüp doğru yolu seç diye. Sen ise gözlerini kapamayı seçiyorsun.

Sonra biri giriyor, hayatını değiştiriyor. Fark etmiyorsun. Bağırıyor, ama kulaklarını tıkamışsın hayatın koşuşturmasının gürültüsüyle. Sana en sevdiğin şarkıyı söylüyor ama duymuyorsun. Bir kez kulak versen, duyacaksın. Senin gibi o da aslında. Duygularını ameliyatla aldırmışsın adeta. Hissetmiyorsun. Ama bilmiyorsun ki seni sen yapan, en derindeki, kendin bile farkına varmadığın bir şeyler orada. Onları aldıramazsın. En güçlü ilaçlarla, en sahte hayatlarla bile onu silemezsin. Çünkü o sen’sin. Gömebilirsin, kaçabilirsin, varlığını inkar edebilirsin, ama öldüremezsin. Ve dönüp dolaşıp seni bulur. O bunu görebiliyor, sana da göstermeye çalışıyor. Tüm nefesini, tüm gücünü, hayatının en güzel zamanlarını bunun için harcıyor. Sadece sana bir şeyi göstermek için belki de. Çünkü buna değer. Değeceğini biliyor. Her şeyi değiştirmek senin elinde. Biri sana bu şansı veriyor. Senin içinde, senin bile göremediğin gerçek sen’i görebiliyor. Ama sen korkaksın, yaşamamayı seçiyorsun. Kaçıyorsun. O üzerine geldikçe daha da kaçıyorsun. Hiçbir şans vermiyorsun. O elinden gelen her şeyi yapıyor. Sen ise gözlerini kapamayı seçiyorsun.

En sonunda zaman geçtikçe, daha fazla kaçamayacağını fark ediyorsun. Dönmek istiyorsun, ama yönünü kaybetmişsin. Sana ışık tutanlardan kaçmışsın, dengeni ve oryantasyonunu toparlayamıyorsun. Neredesin bilmiyorsun. Kaybolmuşsun. Bir yerlerde bir şeyler var. Duyguların tekrar ortaya çıkıyor. Temel içgüdülerini dinledikçe kim olduğunu hatırlıyorsun. Sadece tek bir şey istiyorsun: yaşamak. Bir o tarafa, bir bu tarafa savruluyorsun. Korkuyorsun. Nereye gitti beni o seven diyorsun? Nereye gitti benim için her şeyi yapmaya hazır olan o kişi. Öldü mü? Yaşıyor mu? Neden değerini bilemedin sen onun? Beyninin uyuşması geçtikçe, gözlerini açabildikçe, yaptığın aptallığın derecesini idrak etmeye başlıyorsun. Ettikçe, farkında olmadan, kaçarak yaptıklarını gördükçe ağlamak istiyorsun. Her şeyin suçlusu sensin. Yaşadıklarının ve yaşattıklarının sorumlusu sensin. Sadece bütün gücünle gökyüzüne bakıp ağlamak istiyorsun. İnanmak istiyorsun. Çünkü seni hayata hala bağlayabilen tek şey bu.

Çaresizsin, dersini almışsın. Bundan sonra ne pahasına olursa olsun, yaşayacaksın. Bekliyorsun. Bir mucize olsun diye. En parlak yıldızlara bakıyorsun, diğer tüm yıldızlar sönüyor onun yanında. O’nu istiyorsun. Ama bilmiyorsun ki o aradığın yıldızı yanlış bedenlerde, yanlış isimlerde aramışsın hep. O hep oradaydı, seninleydi, ama sen kabuğunun içindeydin. Gözyaşlarını tutamıyorsun. Gözlerinden yanaklarına, oradan boynundan yavaşça göğsüne damlayıp yere, toprağa doğru kendini yerçekimine bırakmasına izin veriyorsun. Bir yıldız kayıyor. Dilek tutuyorsun. Saçma, evet, ama yine de kendini iyi hissettiriyor. “Belki de bütün bunların bir nedeni vardır” diyorsun. Belki de vardır. Belki asla bilemeyeceksin. Ama en azından bir şeyleri bilmek istiyorsun. Ama yapayalnızsın işte. Gökyüzü ve sen. Bu defa yanlış seçimi yapmayacaksın. “Keşke” diyorsun. “Keşke o şansı bir kere daha yakalayabilsem.” Çaresizlik içinde gökyüzünü izliyorsun. Olmayacağını biliyorsun, ama bir yandan da içinde anlatamadığın bir umut var. Bir yaşama sevinci. Sanki yıldızlar sana bir mesaj vermeye çalışıyor. Kafayı yediğini sanıyorsun, ama yine de dinlemeye çalışıyorsun. Sanki çok uzaklardan bir ses geliyor. Sanki biri sana bir şeyler söylüyor. Kulaklarını açtıkça duyuyorsun. Baktıkça görüyorsun. Gizemli bir şifreyi çözüyorsun. “Hayır, kafayı yemedin.” Bunu gerçek olmayı başarabilen herkes yaşıyor. Belki de hayatın sırrı bu mesajda gizli.

Sonra hiç beklemediğin bir anda, adını koyamadığın bir mucize oluyor. Bu sefer dersini almışsın. Hayat sana ikinci bir şans veriyor. Ve bu defa yaşamayı seçiyorsun. Yapmayı, dibine kadar hissetmeyi, sonuna kadar oynamayı seçiyorsun. Var olmayı seçiyorsun. Kendin gibi biriyle kurtulmayı seçiyorsun bu bataklıktan. Ve her şey yoluna giriyor. Yaptığın hatalara, aldığın derslere bakıyorsun. Çok şey öğrenmişsin aslında. Yepyeni biri olmuşsun. Zarar verdiklerin de çok şey öğrenmiş. Ama çok zarar görmüşsünüz. Ama sonunda yine buradasınız, birliktesiniz. Yaşamayı seçiyorsunuz, ve kimse size zarar veremiyor. Var olmayı seçiyorsunuz, hiçbir şey sizi ayıramıyor. Çünkü sevmenin gücünün, tutkunun gizeminin, hayatın ve zamanın ötesinde olduğunu görebiliyorsunuz. Ve tüm gecenin karanlığından, çok uzaklardan, güneş yeniden doğuyor. Tekrar yüzünüze veriyor sıcaklığı. Ve bu defa, her şeyin daha farklı olacağını biliyorsunuz. Çünkü savaştınız. Birbirine karşı. Hayata karşı. Başkalarına karşı. Kendinize karşı. Ve hala hayattasınız ikiniz de. Dibine kadar yaşamayı seçmişsiniz işte bu defa. Her şey, olması gerektiği gibi olacak artık.

Hepimizin önünde seçenekler vardır, ve eninde sonunda tüm seçeneklerimizi iki seçeneğe indirebiliriz: yaşamayı seçin.

Bin Metre

Bu bir hikayedir.

Yüksek bir yer, bir dağın tepesi, uçurum kenarı. Nasıl geldin, neden buradasın bilmiyorsun. Ama buradasın işte. Yalnızca sen, gece, ve ay ışığı. Kimsecikler gelmemiş seninle buraya. Hava biraz soğuk ama sorun değil. Sadece kafanın içindeki güzel şeyleri düşünerek ısınabiliyorsun. Belki de son kez. Bin metre yüksektesin. Aşağı bakıyorsun, korkutucu. Upuzun, bitmek bilmeyen deniz, sonsuzlukta gökyüzüyle ve yıldızlarla birleşiyor. Tek bir adımınla, bir dakikadan kısa bir sürede, ne olduğunu kimsenin bilmediği bir yere gidebilirsin. Korkuyorsun.

Sonra arkana bakıyorsun. Kimse yok. Yalnızsın. Hayatta en çok olmasını istediğin insanlar senden uzaklaşmış. Diğer kimse de eksikliği kapatamıyor. Ne yaparlarsa yapsınlar kapatamayacaklar. En son bunu dediğinde büyük konuşmaman gerektiğini hayat sana kibarca göstermişti, ancak kendisinin aynı merhameti ikinci kez göstereceğini sanmıyorum. Kimse sanmıyor. Şanssızsın çünkü. Varlık içinde yokluğu, ve seni gerçekten anlayamayan, sayamayacağın kadar insanı, hayatım adını verdiğin, boka sarmış çöplüğünde barındırdığın için şanssızsın. Anlamıyorlar. Anlayanlar da bir şey yapamıyor. Ama sen tüm kartları oynamışsın. “Elimde daha neler var, nasıl olsa bir yerde rahatça her şeyi toparlarım” derken bir bakmışsın son kozunu da açmışsın masaya. Ve hayat masanın diğer ucunda. Son hamlesini bekliyorsun. Ona bakıyorsun. Ama o sana bakmıyor bile. Hani, matematiksel olarak milyonda bir ihtimal, ama bir umut, belki kaybetmezsin, belki bir mucize olur ve kazanırsın. Bakmaya devam ediyorsun. Nabzının yükseldiğini hissedebiliyorsun. Ve kartlarını açıyor. O bin anlık ufacık umudun, hayallerin, gelecek planların. Hepsi çöpe gidiyor. Kaybettin. Ağlayamıyorsun bile, çünkü uğruna ağlayacak bir şey kalmamış. Kaçamıyorsun, çünkü zaten boşluktasın. Kendinden kaçamazsın.

Arkanı dönüyorsun. Bin metre. Yarım dakikadan az. Aşağı bakıyorsun, korkutucu. Ama arkana baktığında daha da korkutucu bir hayat. Yere çarptığın anda kemiklerin nasıl acıyacak? Ama bir defa, ve geçecek. Sonsuza kadar. Diğer tarafta ise, bir gün bir mucize olmazsa belki de asla bitmeyecek, daha da çekilmez hale gelecek bir acı. Hak etmedin. Sen hep iyi oldun. Ama hep kötülük aldın. Sana en yakınındakiler, en büyük kötülüğü yaptılar. En güvendiğin insanlar hep kazık attılar. Kaybedecek neyin kaldı ki? İnsan, sevdiğiyle olamadıktan, kendini, kendi gibi biriyle tamamlayamadıktan sonra ne anlamı kalmış bütün o yaptıklarının, yüzeysel tatminliklerin, ailenin, arkadaşlarının, kısaca, seni insanların gözündekağıt üzerinde sen yapan her şeyin. Gözlerine baktığında kendini görebileceğin biri bile kalmamışken, sabah uyanmanın, en sevdiğin kahveni içip, en sevdiğin yemeği yiyip, en sevdiğin sporu yapıp, en sevdiğin filmi izlemenin bile ne anlamı var? Bundan gerçekten zevk alabiliyor musunuz? Yoksa kendinizi mi kandırıyorsunuz? Sizi bilmem ama ben hiçbir şeyden zevk alamıyor, hiçbir şeyden keyif alamıyorum. Sonra aklına bir an geliyor. Güzel, mutlu olduğun, belki farkında bile olmadan kendin olduğun bir an. O ana dönmek istiyorsun. Hayali bile içini ısıtıyor. Belki de son kez. Derin bir nefes alıyorsun. Ama içinde, kalbinde, gözlerini dolduran bıçağı hissettikçe, yeter diyorsun. Hoşçakal.

Aşağı bırakıyorsun kendini. Geri dönüşü yok. Bin metre. Korkuyorsun, ama daha az korkutucu olanı seçtiğinin gururuyla rüzgarı hissediyorsun. Dokuz yüz metre. Güzel bir an geliyor aklına. O ana dönmek için her şeyi yaparsın. Ancak o anın yokluğunu yaşamamak, hatırlamamak için, herşeyden fazlasını yaparsın. Sekiz yüz metre. Acaba seni mutlu eden insanlar şu anda nerede, kiminle, ne yapıyor, nasıl mutlular diyorsun. Acaba kim, senin olman gereken koltukta? Acaba kim şu an sevdiğinle, senin hak ettiğin hayatın tadını çıkarıyor? Yedi yüz metre. Bağırıyorsun. Kimse seni duymaz. Hiç bu kadar bütün gücünle bağırmamıştın belki de daha önce. Kimse sana hiçbir şey yapamaz. Altı yüz metre. Özgürlüğü, hayatın hafifliğini hissediyorsun. Umursamazlık, tüm vücudunu kaplıyor. Beş yüz metre. Dünyevi sorunlar, para, sosyal statü, sağlık, aile… Artık hiçbir şey ifade etmiyor. Dört yüz metre. Bütün bunları hak edecek ne yaptın? Neden böyle oldu? Neden sevdiğin, mutlu, hak ettiğin gerçek hayatını yaşayamadın? Varlığını sorguluyorsun…

Üç yüz metre. Çok korkuyorsun. Ama bir kaç saniye sonra hepsi bitecek. Tüm anılar. Acılar. Onlarca yıl boyunca var olmuş her şey. Bir kaç saniye sonra, sonsuza kadar yok olacak. Tüm dünyanı yakmanın verdiği sadist/mazoşist hazzı yaşıyorsun. Hayatın sana yaptıklarına karşı olan nefret ve öfke, korkuyu bastırıyor.

İki yüz metre. Keşke bir not bıraksaydım diyorsun. Okunduğunu, ve karşındakinin neler hissettiğini asla göremeyecek olsan da, bir not. Neler yaşadığını, neyin seni bu hale getirdiğini açıklamaya çalışan bir kaç sayfa. Okuduğunda, o insanın tüylerini ürpertecek, seni bu hale getirenin, her şeye son vermenin, en büyük nedeninin, kabullenmek istemese de kendisi olduğunu hissettiğinde gözyaşlarını tutamayacağı bir not. Tüm hayatının anlamını, sözcükler ve cümleler gibi insan yapımı olgularla bir kağıdın üzerine sığdırmaya çalıştırdığın bir not. Aslında, hayattan neler istediğini tek bir paragrafta bile özetleyebilirsin. Çok bir şey istemiyorsun sonuçta. Tek bir cümlede bile özetleyebilirsin isteyip de kavuşamadığın tek şeyi. Hatta iki kelime bile yeter, bütün bunların nedeni olan insana bırakacağın nota yazmak için. Bazen en anlamlısı, en kısa sözcükler değil mi zaten? Upuzun bir yolculuğa, noktayı koyarken yalnızca iki kelime, bütün her şeyi nasıl oluyor da özetleyebiliyor? Belki de o insan yapımı sözcüklerin gücünü küçümsememek gerekliymiş…

Yüz metre. Soğuğu ve rüzgarı yüzünden hissettiğin son saniyeler. Seni buraya getiren bütün olay örgüsünü, insanları, yaşadıklarını, haksızlıkları, kısacası hayat çizgini düşünüyorsun. Bütün olaylar, bir zincir oluşturuyor. Senin en derininden seni her şeye bağlayan, atladığın tepeye, oradan seni o tepeye getiren olaylara bağlı, zamanda ve uzayda geriye, ilk güne kadar giden, upuzun bir zincir. “Keşke tutunabilseydim ona” diyorsun. “Keşke kendimi buradan yukarı çekip, zamanda geri gidip, değerini bilemediğim, o dönmek istediğim tek ana gidip, bırakmak istediğim nottaki iki kelimeyi söyleyebilseydim.” Son elli metre. Korkudan titriyorsun, ancak bu vücudunun yalnızca doğal bir tepkisi. Yine yaşadıkların gözünün önünden geçiyor, ve korkunu bastırıyor. Tıpkı, bir yerin acıdığında, başka bir yerini daha çok acıtarak diğerinin acısını bastırdığın gibi. Otuz metre. Son saniyeye girerken yıldızlarla sonsuzluğun birleştiği yere bakıyorsun. “Ben geliyorum!” diyorsun, adeta bir şeyi ilk kez yapmanın heyecanını yaşayan bir çocuk, ilk kez öpüşmenin yakınlığını yaşayan bir genç, üniversite sınavında istediği yeri kazandığını öğrenen bir delikanlı, yıllardır kendini ölümle yaşam arasında sürükleyen hastalığın tamamen geçtiğini öğrenen, hayata yeniden doğan biri gibi. Sonsuzluğun çekimini hissediyorsun. On metre. Artık geri dönüşün yok. Çarpışma anına yalnızca bir tık kaldı. Yok olmanın ne demek olduğunu hissediyorsun. Bütün güzellikler sonsuza dek kaybolacak. Ancak bütün acılar da. Kısaca, hiçbir şey olmayacak artık seninle. Sen diye bir şey olmayacak. Yalnızca ailenin, arkadaşlarının, çevrendeki bir kaç insanın hatırladığı bir anı olarak kalacaksın. Bir gün onlar da ölecek. Onların, senin hakkında bahsettikleri de. Bir gün, seni var eden her şey, tarihten tamamen silinecek. Garip bir duygu. Belki de hissettiğin son duygu. İki metre. Denizin yansımasından kendini ve ay ışığını dalgalanırken son kez görüyorsun. Zaman yavaşlıyor. Sanki her şey bir oyunmuş gibi. Çarpacaksın. Şimdi, tam şimdi, her şey bitecek işte. Her şeyin mutlak sonundasın. Adını soyadını düşünüyorsun. Bu ada soyada sahip, doğduğun şehirde doğmuş, okuduğun yerde okumuş, yaptıklarını yapmış insan. Kimliğin. Benliğin. Sevdiğin herkes. Seni sinirlendiren herkes. Öptüğün, seviştiğin, kavga ettiğin, ağzına sıçtığın, ve senin ağzına sıçan tek tek herkes. Son nefesinle hepsini vermeye hazırsın. Gözlerini kapıyorsun refleks olarak. Kapıyorsun, ancak bir daha açmayacağını bilerek kapıyorsun. Çok canın yanacak, ama sadece bir defalık. Ondan sonra sonsuz sessizlik seninle olacak. Sen var olmasan da, o seninle olacak. İstesen de bırakmayacak seni. Hep istediğin de bu değil miydi zaten? Hep istediğin, tutunmak bir şeyleri paylaşmak değil miydi?

Bağırıyorsun. Bütün gücünle. Vücudun kontrolden çıkıyor. Yüzlerce kilometre hızla suya çakılmaya hazırsın. Üç. İki. Bir. Ve bir anda her şey duruyor. Sessizlik. Uyanıyorsun. Rüyaymış. Terler içinde, yatağındasın. Yanına bakıyorsun. Yatağında yapayalnızsın. Ve keşke bitmeseydi diyorsun. “Keşke bu rüyadan uyanmasaydım” diyorsun, ve bunu derken rüya yerine kabus demiyor olman, en derinde neler istediğini gösteriyor. Yarın yine güneş doğacak biliyorsun. Çok yaklaşmıştın halbuki sonsuza kadar ay ışığıyla kalmaya. Çok yaklaşmıştın bir daha asla canının yanmayacağı o tuhaf yere gitmeye. Elini uzatsan dokunacaktın ölüme halbuki. Gözünü açsan görecektin onu bir kaç santimetre karşında. Nefes alsan koklayabilecektin sonsuz hiçliği. Ama korktun yine. Mantığın, rüyanda bile devrene girdi, ve senin gerçek duygularını hissetmene engel oldu. Bir kez daha mantığından nefret ediyorsun. Keşke tamamen devre dışı bırakabilseydin onu. Belki daha kısa, ama daha gerçek bir hayat yaşayabilirdin o zaman. Seni sen yapanın peşinden, tabiri yerindeyse deliler gibi koşabilirdin. Sosyallik, normlar, ve insanların hakkında ne düşüneceği umrunda bile olmadan hem de. Kendin olmaya, ve seni sen yapanla olmaya. Tıpkı gözünü açabildiğinde görmek istediğin, nefes aldığında kokusunu almak istediğin tek şey gibi.

Son

Bir şeyin bitmesi. Bir ilişki, ya da bir tatil. Ya da hayatımızda adı konulabilir bir dönem. Bir insanın hayatı, belki de bir şirketin ya da organizasyonun hayatı. Herhangi bir olgunun sonunun gelmesi, ve çok önemi olmayan bir olgu bile olsa, bir daha onun var olmayacağını bilmek. Tuhaf bir duygu.

“Bu tatil bitmesin”. “Bu konser bitmesin.” “Bu ilişki bitmesin.”  “Bu ortamı kaybetmeyeyim.” “Arkadaşlarım gitmesin.”

Son’lar neden bizi rahatsız ediyor? Neden her şeyin kalıcı olmasını, hep devam etmesini istiyoruz? Neden, bizim için aslında hiçbir önemi olmayan şeyler bile, eğer bitiyorsa ve bir daha olmayacaksa, bir anda önem kazanıyor? Kimi insan bunu hiç düşünmez, ancak son zamanlarda sürekli bu soruyu kendime sorup dururken buluyorum. Olaylar, şeyler, anılar ve insanlar içimizde kontrolümüz dışında, kendi hayatımızdaki yerlerini buluyorlar. Yerlerini bulmaktan da öteye gidiyorlar, hayatımızdaki diğer her şeyle ilişki kuruyorlar. İnsan ilişkisi gibi değil. Daha çok, düşüncelerimizin, birbirini hatırlattığı türden bir ilişki. Bir görüntünün bir yeri, bir sesin bir duyguyu, bir kokunun bir insanı hatırlatması gibi. Yeni bir yerlerdeyken, yeni insanları tanırken, yeni bir şey denerken, aslında kafamızda farklı bir yere giriyoruz. Mental olarak daha önce var olmadığımız bir yerdeyiz. Değişik geliyor. Etraftaki her etkenden çok fazla etkileniyoruz, sürekli bir şeyleri kaydediyoruz.

Zekiyiz, daha sonra hayatımızdaki diğer olayların ve kişilerin, geçmişimizi bize hatırlatacağını biliyoruz. Bu yüzden bir şeylerin sonunun gelmesi, bir daha olmayacağı, aslında farklı bir düşünceye girmemize neden oluyor: insanın her şeye alıştığını (kabullendiğini, hep öyle devam edebileceğini demiyorum), beyninde o olguya (bir olay, kişi, yer ya da herhangi bir şey) bir yer ayırdığını biliyoruz, hatta eğer bu güzel bir şeyse çok kolay alışıyoruz, ve daha sonra hayatımızdaki diğer olayların da bunları hatırlatacağını biliyoruz. Buna engel olmaya çalışıyoruz. Ulaşılmaz olanın çekiciliği de bu yüzden. Şöyle düşünün: eğer o ulaşılmaz olan şeyin varlığını bile bilmeseydiniz, yokluğu ya da kaybetme korkusu gerçekten sizi rahatsız eder miydi? Tabii ki de hayır. Ancak bir şey var ise, ona kolayca alışıyoruz. Hayatımızdaki diğer konularla ilişkilendiriyoruz. Ve canlılar, hep sahip olmaya, kaybetmemeye programlanmış. Evrimsel olarak bunun nedenini görmek zor değil: tarih boyunca ulaşılabilirlik açısından kısıtlı kaynaklar, kaynaklara en çok sahip çıkabilenin hayatta kalıp diğerlerinin hayatını sürdüremeyeceği biçimde rol oynamış. Bu yüzden de kaynaklara sahip çıkabilenlerin genetik kodu nesilden nesile gelişerek aktarılmış.

Kaybetmemek istiyoruz. Bir şeyi kaybetmek, bizi en derinden karşı koymamız için tetikliyor. Bu tamamen doğal bir geribesleme. Değiştiremeyiz. Yapabileceğimiz en doğru şey, kaybetmemenin, ya da en azından o şeyi istersek geri kazanabileceğimizi bilmenin yollarına bakmak. Bu durumda rahatlıyoruz. “Tamam şimdi buradan gidiyorum ama tekrar geleceğim” diyebilmek bizi rahatlatıyor. Çünkü o zaman kaybetmediğimizi biliyoruz. O olguya bir noktada tekrar sahip olabileceğimizi biliyoruz. Acıkıyoruz, ancak şu an olmasa bile açlıktan ölmeden önce tekrar yiyebileceğimizi biliyoruz, ve bu bize huzur seviyor. Savaşma, sürekli tehlikelere karşı uyanık olup gerek fiziksel gerek mental anlamda yorulma güdümüzü durduruyor. Daha sağlıklı düşünebiliyoruz. 

Bizi asıl rahatsız eden şey, aslında bir şeyin bitmesi değil, bir daha var olmayacağı düşüncesi. Eğer sonu olan olayların, bir gün tekrar devam edeceğini bilirsek, hayatımıza daha sağlıklı devam edebiliriz. Bazen ise bir sonun geldiğini sanarız, korkarız, üzülürüz, umutsuzluğa kapılırız. Ancak aslında o bir son değildir, ve en güzeli ise, onun son olduğunu sanmamızdır. Çünkü ancak her şeyden vazgeçtikten sonra, bir şeyin değerini anlarız. Ve ancak gerçekten değerini anladıktan sonra, kaybedilen bir şeyleri yeniden kazanmak, bizi yeniden hayata bağlar.

Son sandığımız tüm Son’lara gelsin.

Bastırılmış Duygular III: Aşağılık Kompleksi

Yalnızlık, ve ölüm korkusu. İçimizde uzun süre bastırıp yüzleşmek istemediğimiz, sanki yokmuş gibi davranıp hayatımıza devam ettiğimiz duygular. En sevmediğimiz yanlarımıza, en görmek istemediğimiz biz’e eşlik eden, içimizi kemiren karanlık duygular. Mutluluk, yaşama sevinci, motivasyon, sevgi gibi olgulara da duygu derken bu sözcüğü kirleten kavramlar…

Bu defa ise, hepimizin içinden özenle seçtiğim bir duyguyu daha size tanıtıyorum: Aşağılık kompleksi. Hepimizin içinde az ya da çok olan bu tamamen doğal duygu, evrimsel süreçte rakiplerimizi, bizim için yeterince tehlike arz ettikleri durumda, uygarlık kuralları henüz gelişmemiş olduğundan katletmemizi sağlar. Ancak günümüz yaşam düzeninde dürtüsel davranıp sevmediğimiz birini öldüremeyiz. Bunun üzerine bir de kapitalizmin, sınırlı kaynakların ve insanların temel ihtiyaçlarına ulaşabilmek için yarış içine sokulduğu düzenin getirdiği yetersizlik duygusunu eklersek içimizdeki aşağılık kompleksi içimizde agresifleştiriyor.

Güzel bir şeylere dönüştürülebilecek bir içsel enerjiden, adeta tehlikeli, kontrol edilemez bir canavara dönüşen bu duygu, çekememezlik, bizim başarısız olduğumuz alanlarda başkalarının başarısı, haksızlık, adaletsizlik, eşitsizlik, fikir ayrılıkları gibi günlük hayatta kolayca karşılaşabileceğimiz durumlardan beslenerek mantığımızı devre dışı bırakıyor. Çok iyi tanıdığımız kendimizi tanıyamaz oluyoruz. İnsanlar hakkında mantıksız saçma sapan şeyler düşünmeye başlıyoruz, ilişkilerimize ciddi zararlar bile verebiliyoruz. Bütün bunları istemeden yapıyoruz, ancak bizi ele geçiriyor. İçimizdeki nefret duygusu, bastırılmış, ezilen tüm anıları hayata geçiriyor. Hayal edemeyeceğimiz kadar, kendimizden korkacak kadar güçlü oluyoruz. Ancak bu güç bizi ve çevremizi mahvediyor.

Belki de bu enerjiyi başka bir şekilde dışarı atmamız lazım. Öncelikle, bağırmak en iyi deşarj yöntemlerinden biridir. Doğada, ıssız olduğundan emin olduğunuz bir yerlerde apaçık gökyüzüne doğru, tıpkı ay ışığında uluyan kurtlar gibi bağırmak. Komik gelse de, alışık olmadığımızdan. O ilk enerji boşalmasını yaşadıktan sonra ise hemen bizi gerçekten biz yapan noktaları saptamalıyız. Neleri seviyoruz? Neleri başarılı yapıyoruz? Bu iki grubun Venn şemasını çizdiğimizde kesişimleri ne kadar geniş bir bölümü kapsıyorsa, aşağılık kompleksimizden o kadar kurtulabiliriz. Kendine, ne sevdiğini sor, ve o an mümkün olduğu ölçüde (ki buradaki “mümkün” tanımı, sınırları zorlamayı da kapsıyor) sevdiğin şeyleri yap. Kötü olduğun şeyleri düşünme. Başkaları karşısında ezildiğin noktalara pas verme. Eğer bir noktadan eziliyorsan on noktadan eziyorsun herkesi. Hayat bir oyun, bunu unutma. Bu bölümü en eğlenceli biçimde oynayıp, hidden level‘ları açıp en yüksek puan ile bitirmek senin elinde. Hayattan intikam al. İntikam, kölesi olunmadığı sürece insana olumlu enerji veren ve aşağılık kompleksini ezip geçen bir duygudur. Yalnızca, içimizdeki barışçıl insanı da bir saldırgana çevirme gibi kötü bir alışkanlığı vardır. Bu huyuna karşı dikkatli olduğumuz sürece sıkıntı yok 😊.

Aşağılık kompleksi, her ne kadar içimizde bizi en çok parçalayan dürtülerden biri olsa da, yenmesi de bir o kadar kolaydır. Hepimiz hayatta zaman zaman, bütün güzelliklerden uzaklaşıp, sevdiğimiz aktivitelerden, bize kendimizi iyi hissettiren insanlardan ve hayatın güzelliklerinden kopup karanlık bir spiralde aşağı düşmeye başlarız. İçimizdeki bastırılmış aşağılık kompleksinin ortaya çıktığı o zamanlarda, nefretle dolmak yerine, durumun bilincinde olup ortaya çıkan dürtüleri dinlemeye başlarsak, hem kendimiz hakkında daha fazla şey öğreniriz, hem de olumsuz bir durumu avantaja çevirerek, içimizdeki gücü olumlu aktivite ve düşüncelere odaklayabiliriz. Ne olursa olsun, içinizdekini bastırmaya çalışmayın. Bırakın özgür bir kuş gibi çıkıp uçsun, götürdüğü yere gidin. Gerektiği yerde onu, kalbinizin sesini dinleyip eğitin. Aslında hepsi bundan ibaret.